Współczesne kopie

Holenderskie flizy z dwóch domów podcieniowych w Żuławkach posłużyły jako inspiracja do stworzenia współczesnych kopii, wykorzystywanych do rekonstrukcji i dekoracji gdańskich wnętrz. Autorką fliz, wzorowanych głównie na pracach amsterdamskiego malarza ceramiki Adama Sijbela, jest sopocka artystka Anna Maria Strzelczyk.

Mogłoby się wydawać, że współcześnie proces wytwarzania fliz jest zdecydowanie prostszy niż trzy wieki temu. Nic bardziej mylnego. W XVII wieku malarzom fliz wystarczyły pergaminowy szablon i odrobina węgla drzewnego, aby nanieść zarys grafiki na pokryty szkliwem kafel. Później, przy pomocy pędzelków, dodawali oni pozostałe elementy rysunku – tło, warstwy, cieniowania, laserunki… Do malowania wykorzystywali tlenek kobaltu, który na szkliwie zachowywał się nieco podobnie do akwareli. Pomalowana płytka była wypalana tylko raz.
W przypadku współczesnych fliz najpierw powstaje szkic na papierze, rysowany ręcznie tuszem i piórkiem. Następnie przenoszony jest on, również ręcznie, za pomocą piórka i tuszu, na astralon – bazę do wykonania specjalnego sita. Astralon przypomina nieco kliszę fotograficzną. Przez odpowiednie naświetlenie astralonu na sicie, pokrytym światłoutwardzalną farbą, powstaje rodzaj współczesnego szablonu. Następnie przez naświetlone sito nanosi się na powierzchnię płytki farbę ceramiczną, która po wyschnięciu jest pierwszy raz wypalana. Następne etapy to malowanie szczegółów i kolejny wypał. Drobne elementy domalowywane są pędzelkiem lub piórkiem. Do osiągnięcia zamierzonego efektu potrzeba łącznie kilku osobnych wypałów.

Trudno powiedzieć, ile fliz namalowała w ciągu swej pracy zawodowej artystka – z pewnością są ich przynajmniej tysiące.
Wykonane przez nią płytki posłużyły m.in. do odtworzenia wnętrza sieni w kamienicy przy Elżbietańskiej 3, dekoracji wnętrza Piwnicy Rajców – restauracji pod Dworem Artusa i ozdobienia ściany w kuchni zabytkowego dworku w Żuławkach. Wiele z nich znajduje się także w prywatnych domach w Polsce i za granicą.

fot. B. Grudziecka
Piwnice pod Dworem Artusa
fot. B. Grudziecka
Dom Opatów Pelplińskich
fot. B. Grudziecka
Zabytkowy Dom w Żuławkach
fot. Piotr Lemański
Dom Podcieniowy w Żuławkach 6
error: Elementy strony są chronione